Działania opiekuńcze są jednym z najstarszych przejawów aktywności człowieka, podejmowanej wobec drugiej osoby w sytuacji, gdy występuje ograniczenie lub brak możliwości zaspokajania przez nią podstawowych potrzeb. Bez nich niejednokrotnie niemożliwe byłoby utrzymanie życia, a także zachowanie i przywracanie zdrowia. Dbanie i troszczenie się o zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych człowieka, dbanie o samego siebie oraz pomaganie innym, gdy z jakichś powodów nie są w stanie sami tego czynić, było od zarania dziejów podstawą intuicyjnych zachowań ludzkich. Od czasów, gdy pielęgnowanie zaczęło funkcjonować w formie zawodowej (druga połowa XIX wieku) działania opiekuńcze (wyuczone) stały się immanentną treścią zawodowego pielęgnowania.
